Mezeler ve Meze Tarifleri

Yüzyıllara yayılan köklü bir geçmişe sahip olan mezeler, özellikle Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarında tüketilen ve genellikle küçük porsiyonlar eşliğinde sunulan yemeklerdir. Meze çeşitleri hem soğuk ve sıcak tüketilmelerine hem de hangi türden yemeklerin ya da içkilerin yanına yakıştıklarına göre birçok farklı gruba ayrılır. Türk ve Osmanlı mutfağında meze tarifleri son derece çeşitlidir. Genel anlamda da meze kültürü özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun geniş coğrafyası sayesinde zenginleşmiş ve gelecek nesiller de bu kültürden etkilenmiştir. 

Meze çeşitleri tarihçesine baktığımızda aslında bu yolculuğun Antik Yunan ve Roma dönemlerine kadar uzandığını görebiliriz. Mezelerin paylaşımlık ve küçük tabaklar şeklinde sunulması geleneği, bu dönemlerde de uygulanmış. Söz konusu gelenek Orta Doğu ve Akdeniz coğrafyalarındaki farklı kültürlerle asırlar içinde harmanlanarak günümüzdeki meze kültürünü doğurmuş. Mezeler yalnızca çeşitli yemeklerin ve içkilerin yanına eşlik eden lezzetleri ifade etmiyor. Aynı zamanda paylaşım ve sosyalleşme, çeşitlilik ve zenginlik, ana yemeğe hazırlık ve geçiş başlıklarında da önemli roller üstleniyorlar. Günümüzde dünya genelinde son derece zengin olan ve farklı kollara ayrılan mutfak kültürü sayesinde, meze çeşitleri de binlerce seçeneğe ayrılıyor. 

İçinde bulunduğumuz modern çağda da toplumumuz tarafından sürdürülen meze kültürü sayesinde, bir sofrayı envai çeşit lezzetle donatmak için elimizin altında birçok farklı tarif seçeneği var. Yoğurtlu mezeler, soğuk mezeler, ara sıcak yerine geçebilecek lezzetler, zeytinyağlılar, rakı mezeleri, patlıcanlı mezeler… Her biri kendi başına kapsamlı bir başlığa dönüşüyor. Peki, en çok tercih edilen mezeler hangileri? Sıcak ve soğuk meze tarifleri neler? En kolay meze tarifleri hangileri? Değişik meze tarifleri arayanlar hangi lezzetlere yönelebilir? Tüm bu soruların yanıtları hemen aşağıda sizi bekliyor. 

Meze Çeşitleri Nelerdir?

Meze çeşitleri kendi içinde birden fazla başlığa ayrılabilir. Biz genellikle bu gruplandırmanın sıcak ve soğuk mezeler olarak yapıldığını görüyoruz. Sıcak mezeler ara sıcaklar olarak da adlandırılabiliyor ve sıcak şekilde servis edilmeleri sebebiyle genellikle soğuk mezelerden sonra sofraya geliyor. Soğuk mezeler hem önceden hazırlanabildiği ve buzdolabında servis anına kadar saklanabildiği hem de saatler boyunca sofrada dursalar da lezzetlerinden bir şey kaybetmedikleri için daha pratik seçenekler oluşturuyor. Soğuk meze tarifleri bir hayli çeşitli. Haydari, yoğurtlu köz patlıcan, şakşuka, humus, fava, piyaz, acılı ezme ve yoğurtlu semizotu gibi birçok farklı seçenek bulunuyor. Sıcak meze çeşitleri içinde en sık rastladığımız lezzetler ise sıcak ot kavurma, ıspanak borani, börek çeşitleri, kızartmalar ve kaşarlı mantar gibi alternatiflerden oluşuyor. 

Meze çeşitlerini hangi içkinin ya da yemeğin yanına yakıştığına göre gruplamak da mümkün. Rakı meze tarifleri bu konuda çok daha popüler. Çünkü tüm içki türleri içinden, bizim mutfağımızda en çok rakıyla birlikte meze çeşitleri tüketiliyor. Bira, şarap ve cin gibi diğer içkilerle de meze tüketilmesi elbette mümkün. Ancak rakı ve meze birlikteliği artık köklü bir kültür haline gelmiş durumda. 

Balık mezeleri ve et mezeleri gibi bir ayrımın yapılabileceğini de belirtmek gerek. Genellikle tüm meze çeşitleri damak zevkine ve kişisel tercihlere bağlı olarak hem balık hem de et sofralarında afiyetle tüketilebiliyor. Ancak balık mezeleri genellikle fava, atom, yoğurtlu köz patlıcan ve tarator; et mezeleri ise haydari, sıcak ot kavurma, fava, muhammara ve acılı ezme gibi seçeneklerden oluşabiliyor. 

Yoğurtlu Mezeler Nelerdir?

Meze çeşitleri az önce de belirttiğimiz gibi birçok farklı gruba ayrılabilir. Çok fazla çeşit seçeneğini içinde barındırması sebebiyle yoğurtlu mezeler de kendi başına bir başlık oluşturuyor. Yoğurtlu meze tarifleri de her damak zevkine hitap edebilecek ölçüde çeşitli. Dilerseniz, bunlardan birkaç örneğe birlikte göz atalım:  

• Atom Meze Tarifi: Acılı meze tarifleri içinde bir klasiğe dönüşmüş olan atom, bazı bölgelerde terleten ismiyle de anılıyor. Bu ismi de epey acı olan kurutulmuş Arnavut biberleri kullanılarak hazırlanmasına borçlu. Genellikle atom hazırlanırken kurutulmuş biberler baharatlı tereyağında çevrildikten sonra sarımsaklı yoğurdun üzerine gezdirilerek servis ediliyor. Pratik meze tarifleri arıyor ve acı seviyorsanız bu lezzete gönül rahatlığıyla bir şans verebilirsiniz. 
• Haydari Tarifi: Az sonra farklı örneklerine de değineceğimiz kolay meze tarifleri içinde de zirvede bulunan haydari, süzme yoğurdun naneyle karıştırılması sonucunda hazırlanıyor. 
• Yoğurtlu Köz Patlıcan Tarifi: Patlıcanlı mezeler dendiğinde akla ilk gelen seçeneklerden biri olan yoğurtlu köz patlıcan hem et hem de balık yemeklerinin yanına çok yakışıyor. 
• Yoğurtlu Semizotu Salatası Tarifi: Pratik meze tarifleri içinde bir diğer klasik olan yoğurtlu semizotu salatası, arzu edilirse salatalıkla ya da yalnızca semizotuyla hazırlanabiliyor. 
• Ispanak Borani Tarifi: Değişik meze tarifleri arayanların ilgisini çekebilecek olan ıspanak borani, genellikle üzerine baharatlı tereyağı dökülerek servis ediliyor. 

Kolay Meze Tarifleri Önerileri

Günümüz çağının yoğun temposu içinde birçoğumuz mutfakta uzun zaman geçirmeye vakit bulamıyoruz. Bu nedenle yapımı saatler süren mezeler yerine, mümkün olduğunca kolay meze tarifleri daha çok ilgimizi çekebiliyor. Eğer siz de çok kısa sürede dört dörtlük bir meze sofrası kurmak istiyorsanız kolay meze tarifleri tam size göre. Tam 25 farklı seçeneğe göz atmak için En Kolay Meze Tarifleri isimli kapsamlı rehberimizi ziyaret edebilirsiniz. Bu rehberde de yer alan birkaç farklı örneği aşağıda da inceleyelim. 

• Havuçlu Kabak Tarator Tarifi: Yoğurtlu mezeler kategorisinde de yer alan havuçlu kabak tarator, yalnızca kabak, havuç, yoğurt ve sarımsak kullanılarak hazırlanıyor. Yapımı ortalama 10-15 dakika sürüyor. 
• Fava Tarifi: Haşlanmış baklanın soğan ve zeytinyağıyla yakaladığı nefis lezzet uyumunu sofralara  taşıyan fava, elinizin altında bir blender ya da mutfak robotu varsa dakikalar içinde hazırlayabileceğiniz bir meze. 
• Humus Tarifi: Mutfak robotu ya da blender’la çok hızlı bir şekilde hazırlanabilen bir diğer seçenek olan humus da haşlanmış nohut, tahin, sarımsak, limon suyu ve çeşitli baharatlar içeriyor. En kolay meze tarifleri seçeneklerinden biri. 
• Tahinli Piyaz Tarifi: Antalya mutfağının en gözde lezzetlerinden biri olan tahinli piyaz, özellikle et ve köfte yemeklerinin başrolde olduğu sofralara çok yakışıyor. Tahinli mezeler arasından seçim yapmak istiyorsanız hem humus hem de piyaz tarifini çok sevebilirsiniz. 
• Yeşil Elmalı Kereviz Salatası Tarifi: Kallavi ana yemeklerin bulunduğu sofralar için daha hafif meze tarifleri arıyorsanız son iki öneri tam size göre. Yoğurtlu mezeler kategorisinde yer alan yeşil elmalı kereviz salatası hem balık hem de et yemeklerinin yanında tüketilebilir. 
• Yoğurtlu Salatalıklı Patates Tarifi: Kolay meze tarifleri içinde son önerimiz de yoğurtlu salatalıklı patates. Yalnızca haşlanmış patates ve salatalığı rendeleyerek sarımsaklı yoğurtla buluşturmanız gereken bu tarif de son derece pratik bir seçenek. 

Değişik Meze Tarifleri Önerileri

Meze tarifleri arasından kolay ya da zor hazırlanmasına göre seçim yapmak yerine, klasikleşmiş meze seçeneklerinden sıyrılarak daha farklı önerilere göz atmak istiyorsanız da tercih edebileceğiniz birçok farklı alternatif var. Standart meze çeşitleri size hitap etmiyor ve sofranızı değişik meze tarifleri eşliğinde donatmak istiyorsanız aşağıdaki önerilere göz atabilirsiniz. 

• Köpoğlu Tarifi: Manca ismiyle de anılan köpoğlu özellikle Trakya mutfağında epey meşhur. Kızarmış patlıcanların başrolde olduğu bu lezzet doğrudan ana yemek olarak tüketilebilecek kadar enfes ve doyurucu. 
• Girit Ezmesi Tarifi: Ege ve Akdeniz mutfaklarının yıldız lezzetlerinden olan Girit ezmesi de değişik meze tarifleri arasında gösterilebilir. Bu tarifi uygularken elinizin altında mutlaka kalitesine güvendiğiniz bir beyaz peynir türü olmalı. 
• Sıcak Ot Kavurma Tarifi: Ege mutfağının envai çeşit otlarını kullanarak hazırlayabileceğiniz ot kavurma, en lezzetli sıcak meze tarifleri arasında. Genellikle pazı, arapsaçı ve hardal otu gibi ot çeşitleri kullanılarak hazırlanıyor. 
• Mastave Tarifi: Osmanlı mutfağında hazırlanan ilk soğuk yemek olarak anılan mastave, klasik cacığın pazı kullanılarak hazırlanan bir versiyonu. 
• Topik Tarifi: Meyhane mezeleri dendiğinde akla gelen en iddialı seçeneklerden biri olan topik, Ermeni mutfağından yayılan bir lezzet. Hazırlaması meşakkatli ve mümkün olduğunca kısa sürede tüketilmesi gerekiyor. Ancak değişik meze tarifleri arayanların gönül rahatlığıyla şans verebileceği bir alternatif. 
• Kabak Şayan Tarifi: Yoğurtlu mezeler sınıfında yer alan kabak şayan da yoğurt, sarımsak, ceviz ve kabak birleşiminden oluşuyor. Kabak sevmeyenlere bile fikrini değiştirtebilecek nitelikte. 

Rakı Meze Tarifleri Neler Olabilir?

Meze tarifleri farklı damak zevklerine ve sofralara hitap edebilecek kadar çeşitli olduğundan, aslında rakı mezeleri de tamamen tercihe bağlı olarak belirlenebilir. Başka bir deyişle, herkes rakı sofrasına aynı mezeleri yakıştırmayabilir. Dolayısıyla geniş meze çeşitleri yelpazesinden dilediğiniz lezzetleri tercih edebilirsiniz. Ancak seçim esnasında öneriler almak istiyorsanız, aşağıdaki maddelere göz atmanız yeterli. 

• Acılı Ezme Tarifi: Rakı meze tarifleri içinde vazgeçilmez bir klasiğe dönüşmüş olan acılı ezme, hem et hem de balık yemeklerinin yanında tercih edilse de esasen et yemeklerinin tamamlayıcısı. Lahmacun yanına meze tarifleri arayanların da genellikle ilk tercihi oluyor. 
• Şakşuka Tarifi: Akdeniz coğrafyasında yıllardır yaygın şekilde tüketilen şakşuka patlıcan, kabak ve biber gibi yaz sebzelerinin kızartıldıktan sonra domates sosuyla buluşturulması sonucunda hazırlanıyor. 
• Muhammara Tarifi: Hem rakı mezeleri arasında yer alan hem de kahvaltılık sos olarak da sıklıkla tüketilen muhammara özellikle et sofraları için harika bir tercih. Hazırlandıktan sonra ağzı kapalı kavanozlarda uzun süre buzdolabında saklanabilmesi de önemli bir avantaj. 
• Mütebbel Tarifi: Tahinli köz patlıcan salatası olarak tanımlayabileceğimiz mütebbel, Lübnan mutfağından tüm dünyaya yayılan bir lezzet. Patlıcan ve tahin uyumu rakı meze tarifleri içinde sıklıkla kullanılıyor. 
• Çerkez Tavuğu Tarifi: Soğuk meze tarifleri arasında yer alan Çerkez tavuğu, farklı yörelerde değişik reçeteler eşliğinde hazırlanabiliyor. Orijinal ve geleneksel tarifte kıyma makinesi ya da havan kullanılarak yağı çıkarılan cevizler kullanıyor. Fakat bu işlemi evde yapmak günümüzde çok kolay olmadığı için, genellikle tarifler basitleştiriliyor.