Güney Amerika’nın pek de göz önünde olmayan ülkelerinden biri olan Peru egzotikliği ve farklı kültürel yapısı ile son yıllarda adından daha sık söz ettirmeye başladı. Güney Amerika’nın okyanus gören kıyılarına sahip olması, ülkede yaygın olarak ormanlık alanların bulunması kültürün yanında Peru’ya eşsiz doğal güzellikler de getiriyor. Peru şimdiye kadar kıtanın en popüler bölgesi olmasa da bundan sonra iddialı bir turizm destinasyonu olacak gibi duruyor. Çünkü Peru’ya ve Peru kültürüne olan ilgi her geçen gün artıyor.
Bu ilgi artışının nedenleri arasında olan Peru’nun kültürel yapısı, aynı zamanda içerisinde alt dallara ayrılıyor. Kültürü oluşturan her bir öge Peru’ya bir değer katıyor ve ülkenin Inca Medeniyeti’nden kalan köklü geçmişini anlamamızda bizlere yardımcı oluyor. Bu alt kültür dallarından birisi de Peru’nun yeme-içme ve mutfak kültürü. Peru, Güney Amerika’nın en zengin mutfaklarından birine sahip. Ülkenin uzun yıllardır yaşadığı ekonomik sorunlar, siyasi sorunlar ve belirsizlikler Peru mutfağı üzerinde olumsuz etki yaratmamış aksine olumlu etkiler yaratmış gibi görünüyor. Çünkü Peru elindeki imkanları kullanarak çok lezzetli yemekler üretmeyi başarıyor ve son yıllarda bu ürünlerin pazarlamasını da gayet iyi yapıyor. Böylece ülkenin yeme-içme kültürüne hem turistler eşlik ediyor hem de Peru mutfağı dünyanın farklı noktalarında, restoranlar vasıtasıyla çok iyi şekilde temsil ediliyor. Bu sayede Peru bir yandan kendisine katma değer sağlarken bir yandan da özel kültürünün tanıtımını yapıyor.
Peru Güney Amerika’nın “Gastronomi Başkenti” olarak kabul ediliyor. Özellikle patates, pirinç, kırımızı et ve balık konusunda çok zengin bir ülke olan Peru’nun mutfağı da bu temel malzemeler üzerinden şekilleniyor. Peru mutfağının üzerinde Inca etkisi olduğu kadar, eski dönemlerde bölgeyi işgal eden İspanyolların ve okyanus karşısı komşuları olan Çinlilerin büyük etkisi var. Durum böyle olunca Peru mutfağı oldukça çeşitli kültürlerin iç içe geçtiği bir sanat eseri olarak karşımıza çıkıyor.
Bizim yemek kültürümüze de çok uzak olmayan Peru mutfağını tüm dünya ile birlikte, yavaş yavaş tanımaya başladığımız bu günlerde ülkenin en popüler yemeklerine bir göz atmak istedik. Peru yemeklerini tanımak ve hatta bir adım ileri giderek bu lezzetleri evinizde yağabilmenizi sağlayacak reçeteleri sizlerle paylaşmak istiyoruz. Şimdi, gastronomi cenneti Peru’nun özel mutfağında küçük bir tura hazır mısınız?
1. Ceviche
Peru mutfağının en özel ve en popüler lezzeti olan ceviche son yıllarda dünyanın pek çok ülkesinde de adını duyurmaya başladı. Artık Peru mutfağı olsun olmasın pek çok restoranın menüsünde ceviche’ye...
Ceviche tartışmasız Peru mutfağının en popüler yemeği. Hatta bu yemek Peru mutfağına olan ilginin son yıllarda artması ile tüm dünyada adını duyurmayı başardı. Ceviche global bazda bir Peru markası olma yolunda ilerliyor ve dünyanın pek çok ülkesinde sevilerek tüketiliyor. Ceviche, gastronomik ve “fine dinning” mutfaklara kadar girmeyi başardı. Peru’da ise durum biraz daha farklı diyebiliriz. Oldukça geleneksel bir yemek olan ceviche evlerden restoranlara sokak tezgahlarından balıkçı barınaklarına kadar her yerde yapılıyor. Peru halkı çiğ balığın ve sebzelerin asitle pişirilmesi esasına dayanan bu yemeği çok seviyor. Ülkenin genelinde bulmanın oldukça kolay olduğu ceviche Peru halkı tarafından turistlere önerilen bir numaralı yemek olma özelliğini sürdürüyor.
2. Causa
Peru’nun en çok tanınan ve sevilen yemeklerinden biri olan causa, ülkenin her bölgesinde farklı şekilde yapılıyor ve farklı isimlerle nitelendiriliyor. Causa çeşitleri arasında en çok tercih edilen ise causa a...
Peru’nun en popüler yemeği Ceviche ise ikincisi de kesinlikle Causa diyebiliriz. Bu yemek Peru’nun her bölgesinde farklı şekillerde yapılıyor ve yorumlanıyor. Bu nedenle bir tane causa tarifi olduğunu söylemek çok zor. Onlarca causa tarifi arasından en bilineni ise başkent Lima usulü olanı. Peru dışında bu yemeği yediğinizde önünüze gelen causa’nın Lima usulü olma ihtimali çok yüksek. Peru’nun meşhur acı biberi ají amarillo ile karıştırılan patates püresi arasına koyulan deniz ürünleri ve sebzelerden oluşan tartar ortaya efsane bir lezzetin çıkmasını sağlıyor. Causa Peru’da “lezzet kulesi” olarak da anılıyor.
3. Anticuchos
Anticuchos veya anticucho olarak anılan yemek Bolivya, Şili gibi ülkelerde son dönemlerde popüler hale geldi. Oysaki bu geleneksel yemeğin anavatanı Peru. Kolonyal dönem öncesinde, halkın ihtiyaçları doğrultusunda ortaya çıkan yemeklerden...
Sakatat kültürüne çok uzak olmayan ülkemiz için damak tadımıza uygun bir yemek olan anticuchos Peru mutfağın en sevilen lezzetleri arasında yer alıyor. Dana yüreğinin özel bir marinasyona tabi tutularak ve şişe dizilerek pişirilmesi bu yemeğin temelini oluşturuyor. Peru mutfağının en popüler sokak yemeklerinden olan anticuchos restoranlarda haşlanmış veya kızartılmış patates ile de servis edilebiliyor. Bu yemeğin kökeni sömürgecilik öncesi döneme kadar dayanıyor.
4. Lomo Saltado
Lomo saltado Peru mutfağının en özel ve en geleneksel yemeklerinden biri demek hiç de yanlış olmaz. Lomo saltado’nun daha geleneksel bir pişirme yöntemi ve klasik bir yemek olan chorrillana’dan köken...
Peru’da en sık tüketilen yemeklerden biri lomo saltado. Bunun nedeni ise lomo saltado’nun hem çok lezzetli hem de yapımı çok basit bir yemek olması diyebiliriz. Zaten dünyanın pek çok mutfağında bu yemeğe benzer lezzetlere ve tariflere rastlamak da mümkün. Durum böyle olunca lomo saltado’nun Peru’dan çıkıp dünyaya yayılması hiç zor olmadı. Loma saltado günümüzde Peru dışında da çok sevilerek tüketiliyor. Yemeğin temel ögeleri arasında patates kızartması, pirinç pilavı ve sebzeler ile sotelenmiş bonfile bulunuyor. Bu üçlünün içerisinde yer aldığı bir tarifin kötü olma ihtimali var mı?
5. Papa a la Huancaíana
Papa a la Huancaíana İspanyolcada “Huancayo tarzı patates mezesi” anlamına geliyor. Peru’nun Huancayo bölgesinden çıkan bu yemek günümüzde tüm Peru’da tatillerin, bayramların, aile toplantılarının ve pikniklerin vazgeçilmezleri arasında yer alıyor....
Papa a la Huancaíana Peru mutfağında yer alan vejetaryen lezzetlerden bir tanesi. Aynı zamanda ülkenin en klasik lezzetlerinden biri olan papa a la Huancaíana nüfusun büyük bir bölümü tarafından sevilerek tüketiliyor. Bu yemeğin görünüşte çok fazla malzemesi olmasına rağmen bu malzemeleri bulmak oldukça kolay diyebiliriz. Papa a la Huancaíana basit malzemelerden yapılan ve yapımı kolay bir yemek olması nedeniyle de oldukça fazla tercih ediliyor. Bu lezzetin basitliği sizleri aldatmasın, tadına ve dokusuna hayran olma ihtimaliniz çok yüksek.
6. Arroz Chaufa
Arroz Chaufa aslında Peru mutfağına özgü önemli bir sokak lezzeti diyebiliriz. Yine, aynı zamanda evlerde de sıkça yapılan bu lezzet Uzakdoğu esintileri taşıyor. Çin ile özdeşleşen, tek tavada yapılan kızarmış...
Peru mutfağında pirinç pilavı türevlerinin ne denli önemli bir yer tuttuğunu söylemek de bir beis yok. Bu nedenle sınırsız sayıda pilav tarifi ile karşılaşmak mümkün. Pilav tarifleri bölgeden bölgeye değiştiği gibi evden eve bile değişkenlik göstermesi hiç şaşırtıcı olmuyor. Fakat bu tarifler arasında en bilineni ve en sevilenlerinden olan arroz chaufa’nın yeri ayrı. Arroz Chaufa tüm Peru’da biliniyor ve tüketiliyor. Bu yemek temelde Çin pilavı olarak adlandırılan yemek ile büyük benzerlikler gösteriyor. İki yemeğin ayrıldığı noktalarda ise Peru mutfağına özgü olan malzemeler işin içine dahil oluyor. Arroz Chaufa kızarmış pilav sevenler için çok iyi bir alternatif olabilir.
7. Chorrillana
Peru ve Şili mutfağına özgü bir yemek olan chorrillana aslında dünyanın pek çok noktasında sevilerek tüketilen bazı malzemelerin bir birleşimi demek yanlış olmaz. Kırmızı et, patates ve yumurtanın ana malzemeler...
Chorrillana Peru ve Şili mutfağının vazgeçilmez yemekleri arasında yer alıyor. Peru usulü chorrillana bir başka Peru mutfağı efsanesi olan lomo saltado’nun atası olarak kabul ediliyor. Chorrillana aslında dünyanın pek çok mutfağında yer alan basit bir tarifin Güney Amerika yorumu diyebiliriz. Patates kızartması, kızarmış yumurta ve pek de pahalı olmayan bonfile tarzı etlerin kızartılarak servis edilmesi chorrillana’yı oluşturuyor. Daha eski ve geleneksel tariflerde ise et yerine kıyma ve sosis kullanıldığı da biliniyor.
8. Ají de Gallina
Peru’nun İspanyol kolonisi olduğu dönemde ortaya çıkan ve İspanyol-Peru mutfak kültürünün bir yansıması olan ají de gallina biz Türklerin de damak tadına uygun bir yemek. Özellikle acı ile arası iyi...
Peru mutfağının ana hatlarını çok başarılı bir şekilde yansıtan yemeklerden olan ají de gallina aslında bizim mutfağımızın sevilen lezzetlerinden Çerkez tavuğuna çok benziyor. Aynı Çerkez tavuğunda olduğu gibi haşlanmış ve didiklenmiş tavuk eti, acı kremalı bir sos, dövülmüş ceviz ile harmanlanıyor. Bu özel karışım Peru mutfağının en temel malzemeleri olan patates, pirinç pilavı, zeytin ve yumurta ile birlikte servis ediliyor. ají de gallina Peru’da evlerde sıklıkla yapılıyor ve pek çok restoranın menüsünde yer alıyor. Yemeğin adında ve içeriğinde bol miktarda ají amarillo olması ise acı sevmeyenler için sorun teşkil edebilir. Bu yemeği sipariş edecekseniz acı oranını sormanızda, evde yapacaksanız acı oranını iyi ayarlamanızda fayda var.
9. Pachamanca
Pachamanca aslında Peru’da kullanılan bir pişirme tekniği ve bizdeki tandır mantığına çok benziyor. Bu sebeple pachamanca tarifine geçmeden önce bu tarifi biraz revize ederek sizlere aktaracağımızı söylemeliyiz. Malum herkesin evinde...
Peru mutfağının en özel ve lokal lezzetlerinden biri olan pachamanca aslında adını bir pişirme yönteminden alıyor. Pachamanca bizdeki tandıra benzer bir pişirme yöntemi. Bu yöntem ile pişirilen et ve sebzeler pachamanca adıyla servis ediliyor. Zemin kazılarak döşenen kayaların odundan elde edilen sıcaklık ile ısıtılması ve sıcak kayalar ile malzemelerin pişirilmesi ortaya eşsiz bir lezzet çıkarıyor. Bu pişirme yöntemi ve yemeğin kökeni İnka Uygarlığı’na kadar dayanıyor. Pachamanca And Dağları bölgesinin en iddialı yemeklerinden biri olarak biliniyor.
10. Carapulcra
Carapulcra “Peru güveci” olarak da biliniyor. Peru’nun başkent bölgesi Lima’dan çıkan bu yemek ülkenin çeşitli bölgelerinde farklı reçeteler ile de yapılıyor. Carapulca’nın kökeninin İnka Uygarlığı’na dayandığı ve “cuy” adı verilen...
Peru mutfağının temel besinlerinden olan patates ve et carapulcra isimli yemeğin en temel malzemeleri arasında yer alıyor. Bu yemek genellikle pirinç pilavı ile servis ediliyor. Malum, Peru mutfağında pirinç pilavı başlı başına bir yemek kültürü oluşturacak kadar sık tüketiliyor. Haliyle et, patates ve pirinç bir araya gelince ortaya klasik bir Peru yemeği çıkıyor. Carapulcra ülkenin tamamında biliniyor ve sevilerek tüketiliyor.
11. Papa Rellena
Peru mutfağına hükmeden malzemelerden biri olan patates ile yapılan, çok lezzetli bir dolma olan papa rellena ülkenin en çok sevilen yemekleri arasında yer alıyor. Bir Peru klasiği gibi görünen yemeğin...
Patates söz konusu olduğunda dünyanın en zengin mutfaklarından biri olan Peru’nun patatesi yalnızca birkaç tarifte işlemesi pek de normal olmazdı. Daha açık ifade ile patates Peru mutfağının baş tacı diyebiliriz. Papa rellena isimli yemek ise bir tür patates dolması. Bu dolma, yapıldığı bölgeye göre tarifinde ufak değişiklikler içeriyor olsa da genel anlamda patates, patates unu, kıyma, soğan ve yumurtadan oluşuyor. Peru dışında diğer Güney Amerika ülkelerinde de tüketilen Papa Rellena bölgenin en sevilen yemekleri arasında yer alıyor.
12. Rocoto Relleno
Peru mutfağının en sevilen lezzetlerinden biri olan rocoto relleno’yu kabaca Peru usulü acı biber dolması olarak tanımlayabiliriz. Özel bir biber olan manzano (rocoto) ile yapılan bu yemek Peru’nun geleneksel kültürünü...
Peru mutfağını bilmeyenler için bize çok uzak lezzetlere sahip olduğunu düşündürebilir. Çünkü coğrafya ve kültürün oldukça farklı olduğunu tahmin etmek hiç güç değil. Ama bu içerikte yer alan bazı yemekler gibi rocoto relleno da Türk mutfağına son derece yakın bir lezzet. Bizdeki biber dolmasının Peru mutfağına uyarlanmış hali diyebiliriz. Tabii ki iki dolma tarifi arasında farklar var. Yine de tarifine baktığınızda benzerliğe şaşırıp kalacaksınız. Bu yemek için tek uyarımız dolma biber olarak kullanılan rocoto’nun çok acı bir sebze olduğunu unutmamanız. Acı ile aranız iyi değilse rocoto relleno’dan uzak durun.
| Sıra | İçerik | Kullanıcı Puanı |
|---|---|---|
| 1 | Ceviche Tarifi | 9,6 |
| 2 | Causa Tarifi | 8,8 |
| 3 | Anticuchos Tarifi | 8,4 |
| 4 | Lomo Saltado Tarifi | 8,4 |
| 5 | Papa a la Huancaíana Tarifi | 9,6 |
| 6 | Arroz Chaufa Tarifi | 9,2 |
| 7 | Chorrillana Tarifi | 9,6 |
| 8 | Ají de Gallina Tarifi | 9,6 |
| 9 | Pachamanca Tarifi | 8,4 |
| 10 | Carapulcra Tarifi | 8,8 |
