Pilav ve Pilav Tarifleri
Pilav Türk mutfağında olsun dünyanın farklı mutfaklarında olsun en çok tüketilen yemeklerden biri olarak literatüre geçmiş durumda. Farklı pilav çeşitleri ana yemek olarak tüketildiği gibi pilav birçok yemek kültüründe yemek yancısı veya ekmek yerine katık olarak da sıklıkla tüketiliyor. Ülkemizde de örneğin kuru fasulye pilav, musakka pilav, nohut pilav ve tavuk pilav gibi efsane haline gelmiş ikililerle karşılaşıyoruz. Bu kombinasyonlarda pilav bir yan yemek olarak karşımıza çıkarken örneğin İtalyanların meşhur yemeği risotto, Özbeklerin Özbek pilavı gibi tariflerde ise pilav tamamen bir ana yemek olarak sofralarla buluşuyor.
Pilav kelimesi etimolojik köken olarak pilav kültürünün oldukça yoğun olduğu Fars kültüründen ve Farsçadan geliyor. “Pirinç kasesi” gibi bir anlamı olan bu kelimeden yola çıkıldığında dünya mutfaklarında yapılan yüzlerce pilav çeşidinin ana malzemesinin de pirinç olduğu anlaşılıyor. Ancak durum böyle olsa da bulgur, şehriye gibi tahıl ürünlerinden ve çeşitli bakliyatlardan da oldukça farklı pilav tarifleri olduğunu da unutmamak gerek. Fakat dünyada en çok pirinç pilavı ve türevleri ünlü demek hiç yanlış olmaz.
Pirinç Pilavı
Pirinç dünyada pilav malzemesi olarak en sık kullanılan ürün konumunda yer alıyor. Pirinç çok çeşitli türleri olması nedeniyle farklı pilav tariflerinde rahatlıkla kullanılabiliyor. Aynı zamanda pilav kültürünün yüksek olduğu Doğu Asya ve Uzakdoğu’da pirincin son derece bol yetişmesi de pilav kültürünün gelişimini olumlu yönde etkiliyor. Pirinç pilavı özellikle Asya’nın doğusu, Hindistan, Orta Asya, İran, Azerbaycan, Türkiye ve Avrupa’nın Akdeniz kıyısı ülkelerinde yaygın şekilde, farklı formlarda yapılıyor. Bunun nedenlerinin başında ise o bölgelerin pirinç yetiştirmeye uygun olması geliyor. Yine, Güney ve Orta Amerika’da okyanus kıyısı bölgelerde de pirinç sıkça yetiştiriliyor ve bölge mutfağında yemeklerde, yiyeceklerde sıkça kullanılıyor.
Türk tipi pirinç pilavı ise temelde baldo ya da Osmancık pirinç, su, yağ ve tuzdan oluşan bileşim ile yapılıyor. Elbette klasik Türk pirinç pilavı pirinç kavrularak yapılsa da bazı tariflerde salma pilav ismi verilen haşlama tarzda Türk pirinç pilavına da rastlamak mümkün. Bunun yanında Türk usulü pirinç pilavında sıvı yağ kullanıldığı gibi tereyağı ve margarin gibi yağlar da kullanılabiliyor. Yine pirinç pilavında arpa şehriye, tel şehriye veya sebze garnitürleri de kullanıldığını sıklıkla görüyoruz.
Farklı mutfak kültürlerinde ise pilavın çok farklı tekniklerle yapıldığını görebiliyoruz. Uzakdoğu’da tamamen haşlama ve lapa pirinç pilavı sıkça tüketilirken aynı zamanda bu yörelerde kızarmış pilav gibi ürünlerle de karşılaşmak mümkün. Yine Avrupa’da paella veya risottto gibi tamamen farklı teknikler ile yapılan pirinç pilavı tarifleri de mevcut.
Bulgur Pilavı
Bulgur tamamen Türk mutfağına ait bir tahıl ürünü. Buğdayın değirmende uygun şartlar ile işlenmesiyle yapışan bulgur Türk mutfağında birçok tarifte kullanılıyor. Bunlardan en popüleri de elbette pilav. Bulgur pilavı Türkiye’de oldukça sık tüketilen yemeklerin başında geliyor. Her ne kadar pirinç pilavı tüm dünyada popüler olduğu gibi ülkemizde de popüler olsa da bulgur pilavı da pirinç pilavından hemen sonra geliyor diyebiliriz.
Bulgur pilavı ülkemizde pirinç pilavından çok daha fazla tarife ve çeşide sahip. Bunun nedeni ise bulgurun yan malzemeleri pirince göre daha fazla kaldırabiliyor olması diyebiliriz. Bulgur pilavına birçok sebze, salça, et ürünü, beyaz et ürünü oldukça yakışıyor. Bu sebeple ülkemizde birçok farklı bulgur pilavı tarifi görmek mümkün.
Bulgur günümüzde dünya mutfağında da yaygın olarak kullanılmaya başladı. Çok sağlıklı bir ürün olan bulgur bu nedenle sağlıklı yaşama yönelik beslenenler ve sağlığına dikkat edenler tarafından yoğun şekilde tüketiliyor. Böylece bulgur pilavı da ülkemiz dışında farklı ülkelerde de popüler hale gelmeye başlamış durumda.
İyi Pilav Yapmanın Püf Noktaları
Pilav dünyanın en çok tüketilen ve en yaygın yemeklerinden biri. Bu nedenle iyi pilav yapmanın tek bir püf noktası olması ya da her pilav tarifi için aynı püf noktalar olması imkansız. Ancak pilav söz konusu olduğunda hemen dünyanın her yerinde akla ilk olarak pirinç pilavı geliyor. Türk usulü pirinç pilavını ele alırsak iyi pilav yapmanın birinci ölçütünün Türk pilavına uygun pirinç seçmek olduğunu söyleyebiliriz. Bunun dışında pirinci doğru ölçüde yağ ile doğru şekilde kavurmak, pilavın su miktarını ve tuzunu iyi ayarlamak sıralanıyor. Son olarak ise pilavı doğru şekilde dinlendirmek ve havalandırdıktan sonra, tane tane kaşığa düşecek şekilde servis etmek geliyor. Tüm bu aşamalar pirince göre oluşturulan orijinal tarife göre yapılır ise pirinç pilavınız iyi olacaktır. Standart pirinç pilavı dışındaki tüm diğer pilavlar için ise farklı püf noktalar pilav tarifleri içerisinde mevcut oluyor. Bu tarifler üzerinden, tarifleri hem uygulayıp hem geliştirerek iyi pilav elde etmek mümkün.
Kolay Pilav Tarifleri
Türk usulü pirinç pilavı en kolay pirinç, yağ, tuz ve suyun dengeli bileşimiyle yapılabilir. Pirinç geleneksel usuller ile pilav yapımından birkaç saat önce suya koyulup ıslatılır. Bu süre pirincin çeşidine ve yapısına göre değişebilir. Daha sonra bir tencereye pirinç ölçüsünde yağ koyulup üzerine pirinç ve tuz eklenip yeterince kavrulur. Pirinçler iyice kavrulduktan sonra genellikle 1’e 1,5 ölçüsünde sıcak su tencereye ilave edilir. Bu ölçü de pirince göre değişiklik gösterebilir. Pilav ocakta iyice suyunu çekene kadar pişirilir ve daha sonra demlenmesi için bir süre kenara alınır. Demlenme süresi sonrasında karıştırılıp hava aldırılan pirinç pilavı servise hazır. Pirinç pilavı klasik usulde en pratik şekilde böyle yapılabilir.
Pirinçten sonra çok tüketilen pilav olan bulgur pilavının basit tarifinde farklılıklar mevcut. Bulguru kavurmaya ve önceden ıslatmaya gerek yoktur. Bulgur içindeki yabancı maddeler özenle ayıklandıktan sonra birkaç kez yıkanarak tencereye, yağın üzerine ilave edilebilir. Daha sonra bir iki tur karıştırılır ve üzerine tuz ile su eklenerek sade bulgur pilavı yapılabilir. Bulgur pilavı soğan ve domates ya da salça ilavesiyle meyhane pilavı şeklinde de basitçe yapılabilir.
Türk mutfağında yer alan veya farklı mutfaklarda yer alan diğer pilavların yapımı ise bu pilavlara göre biraz daha kompleks olabilir. Yalnızca Uzakdoğu mutfağında yapılan haşlama pirinç pilavı türleri Türk mutfağındaki pratik pilav tarifleri gibi basit yöntemler ile yapılabilir. Bunun dışında yer alan birçok pilav çeşidinde pirinç, bulgur, şehriye veya farklı bir malzeme farklı basamaklarda işlem görerek pilav yapılır.
Farklı Pilav Tarifleri
Dünya üzerinde o kadar farklı pilav tarifi var ki saymakla bitmez. Özellikle Asya’da ve Güney Amerika’da yaygın olan pilav tüketimi nedeniyle o bölgelerde çok sayıda pilav tarifinin çıkmasına neden olmuş durumda. Avrupalıların da özellikle pirinç ile son derece içli dışlı olmaları İspanya, İtalya, Yunanistan, Portekiz gibi Akdeniz ülkelerinde pilav çeşitlerinin fazla olmasını sağlıyor. Bu sebeple dünya üzerinde yüzün üzerinde belki de yüzlerce pilav çeşidi olduğunu söylemek mümkün. Bu da ortaya farklı pilav tariflerinin çıkmasını sağlıyor. Farklı pilav tarifleri için birkaç örnek verirsek;
Ton balıklı pilav tarifi: Ton balıklı pilav Türk mutfağı klasikleri arasında yer almasa da son zamanlarda oldukça sık tüketilen bir ürün olarak karşımıza çıkıyor.
Bademli pirinç pilavı tarifi: Biraz iç pilava benzeyen bademli pirinç pilavı, badem sevenler için oldukça lezzetli bir yemek. Ayrıca bu pilav beyaz ve kırmızı et yemeklerinin yanına da inanılmaz yakışıyor.
Arroz Chaufa tarifi: Arroz Chaufa için Çin mutfağından çok etkilenen Peru mutfağında yer alan bir çeşit Çin pilavı demek mümkün.
Çin Pilavı tarifi: Bolca sebze kullanılarak vok tavada yapılan Çin Pilavı dünyanın en ünlü pilav tarifleri arasında yer alıyor.
Şalgamlı pilav tarifi: Antioksidan özelliği nedeniyle son dönemde sıkça tercih edilen kök sebzelerden olan şalgam pirinç pilavı ile buluşunca ortaya bambaşka bir lezzet çıkıyor.
Deniz mahsullü paella tarifi: İspanyolların ünlü pilavı paella İspanya’nın özellikle kuzey bölgesinde deniz ürünleriyle harmanlanarak servis ediliyor ve ortaya muazzam bir lezzet çıkıyor.
Dünyaca Ünlü Pilav Çeşitleri
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi dünya mutfağı pilav ve pilav çeşitleri açısından oldukça zengin. Dünyanın farklı mutfak kültürlerinde birbirinden farklı pilavlar ve pilav tarifleri ile karşılaşmak mümkün. Bu pilavların birçoğunun ana malzemesi pirinç olsa da oldukça farklı malzemelerden pilavlar da yapılıyor. Örneğin son yıllarda beslenme diyetine dikkat edenler ve sağlıklı yaşamı motto edinenler karnabahar gibi sebzelerden bile karnabahar pilavı gibi tarifler üretmeye başladı. Bunun yanında şehriye, mercimek, bulgur ve benzer bakliyatlardan yapılan, içerisine farklı farklı malzemeler eklenen birçok dünyaca ünlü pilav çeşidi mutfak literatürünü geçmiş durumda.
Dünyaca ünlü pilav çeşitleri için örnekler sayacak olursak; komşumuz İran’dan çıtır tahdig pilavı, Japon mutfağı klasiği Gohan pilavı, Türk dünyasından Özbek pilavı, İspanya’dan paella, İtalyanların dünyaca ünlü yemeği risotto, Hindistan’dan Keşmir pilavı, Arap dünyasından kepse pilavı, Çin mutfağının vazgeçilmezi Çin pilavı ve elbette Türkiye’nin meşhur pirinç pilavı ve bulgur pilavı akla ilk gelen pilavlar oluyor. Yine, Güney Amerika mutfağında da dünyaca ünlü pilav çeşitleri olduğunu söylemeden geçmeyelim.